ابیانه از جمله روستاهای قدیمی و آپارتمان­ نشین کشور با قدمتی ۲۵۰۰ ساله بوده که با توجه به سفال ­های پیدا شده در تپه دزاتون، قدمت آن به ۶۰۰۰ سال پیش بر ­می­ گردد.

شهرت ابیانه به خاطر گویش و پوشش و معماری آن است و خاک­ سرخ ­رنگ این منطقه به دلیل اکسید­آهن موجود در آن می­ باشد که برای ساخت خانه ­ها کاربرد داشته و جلوه­ زیبایی به روستا بخشیده است. خانه ­هایی با قدمتی بیش از هزار سال، در چند طبقه و فاقد حیاط می ­باشند که از هم­ آغوشی خشت و چوب بنا شده­ اند. درها و پنجره­ هایی با طرح­هایی متنوع به زیبایی روستا افزوده ­اند و حکاکی روی درها نشانی از فرهنگ و مذهب مردم این دیار است. آیات قرآن و اشعار و طرح خورشید و گردونه مهر و… روی درها حکاکی شده ­اند.

گویش مردم این خطه از دوران ساسانی و فارسی پهلوی است و از لغاتی استفاده می­ کردند که در زبان­ انگلیسی موجودند و نشان از فارسی بودن این لغات دارند مانند هوس به معنی خانه و هول به معنی حفره، سوراخ و …

برای رزرو هتل سنتی کاشان اینجا کلیک کنید.

لباس این مردم از دوره صفویه به همین شکل بوده است. لباس خانم ­ها تزئینات زیادی دارد و بسیار گران­ قیمت است. شلوار آقایان گشاد و دارای رودوزی­ هایی در دمپای شلوار است که نشان از متاهل یا مجرد بودن فرد می­ باشد.

ابیانه سه محله دارد و شامل جاذبه­ هایی هم­ چون آتشکده­ ی هارپاک، مسجد پرزله، مسجد جامع و امام ­زاده می­ باشد.